De Kerstvloed

Stichting Soufflee heeft met een team van meer dan honderd mensen hard gewerkt aan de totstandkoming van de historische speelfilm De Kerstvloed. Deze film laat het persoonlijke en politieke verhaal zien van Thomas van Seeratt: een ten onrechte vergeten Groningse held.

Op 18 oktober 2015 ging De Kerstvloed in première in Wolff Bioscoop Groningen.

De kerstvloed op WinterWelvaart

WinterWelvaart presenteert De Kerstvloed tijdens het festival in december! Te zien in Appingedam (12 december), Zoutkamp (12 & 13 december) en Groningen (18 & 19 december). Met in Groningen een inleiding door regisseur en schrijver Nico van der Wijk.

http://winterwelvaart.nl/programma/de-kerstvloed/

Trailer

Foto's

Fotograaf: Brigitte van den Boogert

Overwegingen

In Nederland kent iedereen ir. Lely als de man van de Afsluitdijk, weet iedereen van de Deltawerken in Zeeland en Zuid-Holland, en is het algemeen bekend dat Nederland een land is dat onder de zeespiegel ligt. Minder bekend is dat er in Groningen in de 18e eeuw bij de provincie ook een soort ingenieur werkte, die de dijken op zodanige hoogte bracht dat Groningen daarna nooit meer overstroomd is.

De film

In de film vertellen we het verhaal over De Kerstvloed van 1717. We willen de kijkers bij het verhaal betrekken, ze laten ervaren en zien hoe een watersnoodramp er in de 18e eeuw uitzag en wat dat betekende voor de slachtoffers en voor de politiek van die tijd. We willen Thomas van Seeratt meer bekendheid geven en laten zien dat de dijken altijd aandacht en verbetering behoeven, juist ook in deze tijd van zeespiegelstijging en aardbevingen in Groningen.

Feiten, veronderstellingen en fictie

Voor het verhaal van de Kerstvloed van 1717 maken we gebruik van feiten, van gegronde veronderstellingen en van fictie. De feiten zijn verworven via research, onder andere in het Groninger Archief. De gegronde veronderstellingen zijn nodig omdat feiten niet alles vertellen, maar wel kunnen suggereren. En zonder fictie is het verhaal niet op een dramatische manier te vertellen.

Feiten

Als feiten gebruiken we het volgende. Thomas van Seeratt heeft lang op zee gevaren. En daar verwerft hij zijn belangrijkste inzicht over dijken, namelijk dat een dijk ten eerste goed op hoogte moet zijn, maar vooral lang moet glooien, waardoor het water zacht kan uitrollen. Vanaf 1716 is hij de zogenoemde commies-provinciaal voor de waterstaat van Groningen. Hij waarschuwt de Provinciale Staten van Groningen dat de dijken breken als er een storm losbarst en stelt voor om de dijken glooiender en hoger te maken. Zijn waarschuwing wordt niet serieus genomen en de dijken worden niet verbeterd. Op Kerstavond 1717 breken de dijken onder een zware storm en spoelt het water over de provincie tot in de straten van de stad Groningen. Dorpen worden weggevaagd, boerderijen storten in en talloze mensen en dieren verliezen het leven. Van Seeratt wordt door de Staten belast met het redden van wat er nog te redden valt en maakt indruk door zijn maatregelen, zijn leiding en zijn energie. Wanneer de ramp voorbij is, krijgt Van Seeratt het mandaat om een plan voor de Groninger dijken te maken en uit te voeren. Als in 1720 de Nieuwjaarsvloed de kusten aandoet, houden de dijken stand, die onder Van Seeratt zijn verbeterd. Sinds de Kerstvloed van 1717 en het ‘dijken’ door Van Seeratt hebben de Groningers droge voeten. 

Veronderstellingen

De film is geen biografie van Thomas van Seeratt. Maar zijn levensverhaal levert wel gegronde veronderstelling op over zijn karakter. Zo leidt hij voor zijn verblijf in Groningen een avontuurlijk leven. Hij wordt geboren in Zweden, heeft Duitse ouders en vertrekt als jonge man naar zee, om nooit meer terug te keren bij zijn familie. Hij belandt in Amsterdam en wordt kapitein op handelsschepen voor de West-Indische Compagnie. De handel bestaat uit voedsel, maar ook uit slaven. Tijdens zijn reizen krijgt hij te maken met muiterijen maar die weet hij de kop in te drukken. Uiteindelijk wordt hij ontslagen door de WIC. Hij trouwt in Amsterdam met een twintig jaar jongere vrouw. Het echtpaar blijft kinderloos. Als hij begin 40 is, koopt hij in Groningen het ambt van commies provinciaal voor de waterstaat. Het echtpaar koopt in de stad een kapitale woning. Uit zijn biografie leiden wij af dat hij een man was die een conflict of crisis niet uit de weg ging, dat hij gewend was leiding te geven en dat hij energiek, gedreven en een harde werker was. En verder is het ook denkbaar dat zijn biografie tegen hem gebruikt werd. Zijn buitenlandse afkomst en zijn gebrek aan officiële scholing kunnen een rol spelen in de aanvankelijke scepsis in de Provinciale Staten over Van Seeratts dijkplannen. Interessant aan zijn leven is ook dat hij op zee zijn belangrijkste inzicht heeft.

Fictie

Fictief is het verhaal over een klein meisje, dat met haar hoofd bij het vredige kerstfeest is, maar dat haar hele familie ziet omkomen door het brute geweld van de zee en de storm. De kinderloze Thomas van Seeratt en zijn vrouw, worden door de ontmoeting met het meisje diep geraakt. Daarna gaat Thomas van Seeratt nog verbetener door met zijn werk.

Had Thomas van Seeratt niet bestaan, dan was hij allang uitgevonden door een schrijver.